فهرست کاربردهای آلومینیوم
برخی از کاربردهای فراوان
آلومینیوم عبارتاند از:
حمل و نقل (اتومبیلها، هواپیماها، کامیونها، کشتیها، ناوگانهای دریایی، راه آهن و…)
بستهبندی (قوطیها، فویل و…)
ساختمان (درب، پنجره، دیوار پوشها و…)
کالاهای با دوام مصرف کننده (وسایل برقی خانگی، وسایل آشپزخانه،…)
خطوط انتقال الکتریکی (هدایت الکتریکی آلومینیوم از مس بیشتر واز طلا کمتر میباشد
اما استحکام مکانیکی ان در برابر کشش از مس کمتر میباشد و لذا
برای ساخت هادیهای آلومینیوم به منظور استفاده در خطوط انتقال
از هستهای فولادی برای تقویت استحکام ان در برابر کشش استفاده میکنند
معروفترین هادی آلومینیومی با ویژگیهای بالا که در ۹۰ درصد خطوط انتقال استفاده میشود هادی ACSR میباشد.
ماشین آلات اکسید آلومینیوم (آلومینا) بطور طبیعی و بصورت
کوراندوم، سنگ سنباده، یاقوت و یاقوت کبود یافت میشود
که در صنعت شیشهسازی کاربرد دارد. یاقوت و یاقوت کبود مصنوعی در لیزر برای تولید نور همنوسان بکار میروند.
آلومینیوم با انرژی زیادی اکسیده میشود و در نتیجه در سوخت موشکهای با سوخت و دمازاها مورد استفاده واقع میشود.
استخراج آلومینیوم
آلومینیوم یک فلز واکنشگر است و نمیتواند از سنگ معدن خود بوکسیت (Al۲O۳)
بهوسیله کاهش با کربن جدا شود. در عوض روش جداسازی
این فلز از طریق برقکافت است. (این فلز در محلول اکسیده شده،
سپس بصورت فلز خالص جدا میشود) لذا جهت این کار،
سنگ معدن باید درون یک مایع قرار بگیرد. اما بوکسیت دارای نقطه ذوب بالایی است
(۲۰۰۰ درجه سانتیگراد) که تأمین این مقدار انرژی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.
برای سالهای زیادی بوکسیت را در فلورید سدیم و آلومینیوم مذاب قرار میدادند و نقطه ذوب آن تا ۹۰۰درجه سانتیگراد کاهش مییافت. اما امروزه مخلوط مصنوعی ازآلومینیوم، سدیم و فلوئورید کلسیم، جایگزین فلورید سدیم و آلومینیوم شدهاست. این فرایند هنوز مستلزم انرژی بسیار زیاد است و کارخانجات آلومینیوم دارای ایستگاههای برق مخصوص خود در اطراف این کارخانهها هستند.
در اینجا یون آلومینیوم در حالت کاهش است (الکترونها اضافه میشوند). سپس فلز آلومینیوم به سمت پایین فرو میرود و خارج میشود.
الکترودهایی که در الکترولیز بوکسیت بکار میروند، هر دو کربن هستند. وقتی سنگ معدن در حالت مذاب است، یونهای آن آزادانه حرکت میکنند. واکنش در کاتد منفی اینگونهاست:
Al
3 + 3e → Al
آند مثبت، اکسیژن بوکسیت را اکسیده میکند که بعد از آن با الکترود کربنی واکنش کرده تا تولید دیاکسید کربن نماید.
این کاتد باید عوض شود، چون اغلب تبدیل به دیاکسید کربن میشود. بر خلاف هزینه الکترولیز، آلومینیوم فلزی، ارزان با کاربرد وسیع است. امروزه آلومینیوم را میتوان از خاکه معدنی استخراج کرد، اما این فرایند، اقتصادی نیست.
ایزوتوپهای آلومینیوم
آلومینیوم، دارای ۹ ایزوتوپ است که عمدهترین آنها بین ۲۳ تا ۳۰ مرتب شدهاند. تنها Al-۲۷ (ایزوتوپ پایدار) و Al-۲۶ (ایزوتوپ رادیواکتیو) بطور طبیعی وجود دارند. Al-۲۶ از پراشیدن ذرات اتم آرگون در اتمسفر که در نتیجه پروتونهای اشعه کیهانی رخ میدهد، تولید میشود. ایزوتوپهای آلومینیوم، کاربردهای عملی در تعیین قدمت رسوبات دریایی، خاستگاه منگنز، یخهای دوران یخبندان، کوارتز در صخرهها و شهاب سنگها دارد.
Al-۲۶ اولین بار در مطالعات ماه و شهابسنگها بکار رفت. اجزاء شهابسنگها بعد از جدا شدن از پیکره مادر در مدت سفر خود در فضا در معرض شدید بمباران اشعه کیهانی هستند که باعث تولید آلومینیوم ۲۷ پایدار میشود. بعد از سقوط روی زمین، حفاظ اتمسفر مانع از تولید Al-۲۶ بیشتر از قطعات شهابسنگها میشود و واپاشی آن در تعیین عمر زمینی آنها مؤثر است. تحقیقات روی شهابسنگها ثابت کردهاست که Al-۲۶ در زمان شکلگیری سیاره ما نسبتاً به مقدار فراوان وجود داشتهاست. احتمالاً انرژی آزاد شده در نتیجه واپاشی Al-۲۶، ذوب شدن مجدد و جدایی سیارکها بعد از شکل گیری آنها را ۲–۴ میلیارد سال پیش در پی داشتهاست.